Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiaren epaiaren balorazioa, turismo-pisuen gaineko ordenantza baliogabetzen duena

EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO AUZITEGI NAGUSIAREN 1/2020 EPAIAREN BALORAZIOA, DONOSTIAKO UDALAREN ORDENANTZARI BURUZKOA, TURISMOKO ETXEBIZITZA ERABILTZEA ETA OHIKO ETXEBIZITZAN GELAK ALOKATZEA ARAUTZEN DUENA

Ez dago pozik egoteko arrazoirik, Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiaren (JANen) epaiaren ondoren.

Donostiako Administrazioarekiko Auzien 3. Epaitegiaren bi epai kritiko aurkeztu ziren, zehazki, 2019-11-27ko 215/2019 eta 2019-12-9ko 223/2019 epaiak. Epai horiek zalantzan jartzen zuten turismo-etxebizitzei buruzko udal-ordenantza. Epai horien arabera, udal-ordenantza bat ezin da Hiri Antolamendurako Plan Orokorrean (HAPN) ezarritako irizpidearen aurka joan, alegia, hirugarren sektoreko jarduerak (turismo-pisuak) lehenengo solairuetara (edo horiekin parekatutakoetara) mugatzen direla eta goiko solairuetan ezin direla egon.

JANen epaian, auzitegiak ez dio zuzenean erantzuten alderdi demandatzaileak eskatutakoari (turismo-pisuen Ordenantzaren baliogabetasuna edo, bestela, artikulu jakin batzuena), baizik eta HAPOren artikulu zehatz bat (8.4 artikulua) zalantzan jartzen du, demandan eskatu ez zena.

8.4 artikuluak HAPOn “aurreikusi gabeko” erabilerei eta HAPOn ezarritakoa une horretan aurreikusita ez zeuden erabileretara zabaltzeko aukerari egiten die erreferentzia. Artikulu horren arabera, udal-ordenantzek eraikinen erabilera analogiaz garatu, osatu eta/edo doitu lezakete. Eta hori (HAPOk horretarako aukera ematea) da epaimahaiak deusez jo duena. Epaian dio ordenantzak ez direla hirigintzako erabilerak ezartzeko baldintzak eta lurzoruaren eraikigarritasuna ezartzeko tresna arau-emaileak (Art. 75.3) ez erabileren definizioa (Art. 53). Bere ustez, 8.4 artikulua “desplanifikazioa” gaitzen duen araua da, hirigintzako erabileren sistematizazioa eta erregulazioa aldatzen duen ordenantza baten bidez ahalbidetzen baitu, plangintza orokorraren edo bereziaren araua aldatu gabe. Beraz, horregatik guztiagatik, JANk baliogabetzat jotzen du HAPOko 8.4 artikulua eta, ondorioz, turismoko etxebizitzei buruzko ordenantza.

Segurtasun juridikorik ezaren egoera kezkagarria da, Udalak turismo etxebizitzak irekitzeko lizentziak eman dituelako, deuseza den ordenantza baten arabera. Alkateak iragarri du epaia errekurrituko dela eta, momentuz, turismo etxebizitzen ordenantzak indarrean jarraituko duela. HAPOa aldatzeko denbora irabazteko modu bat. Adierazitakoagatik, gobernu taldeak ez ditu HAPOren mugak mantendu nahi, baizik eta aldatu egingo du, deusez deklaratutako ordenantzara egokitu dadin.

Horregatik guztiagatik, kezkatuta gaude. Kezkatuta gaude Udalak nola egin zuen aurrera turismo-pisuen erregulazioa (gaizki egindako lana, baliogabetutako ordenantza baten bidez), eta kezkatuta gaude funtsarekin, HAPOn iragarritako aldaketekin.

Duela ia bi urte onartu zen ordenantza; beraz, epai horiek aukera bat izan beharko lukete onartu zena birpentsatzeko, hirian gertatzen ari denaren balantzea egiteko, baliogabetutako ordenantzaren azalpen zatian iragarritakoa betetzen ari den ikusteko (ingurumena babestea, hiriko bizilagunen atsedenerako eskubidea, etxebizitzetarako hirigintza-erabilera hirigintza-antolamenduan ezarritako moduan gordetzeko beharra, hiriaren dinamizazio ekonomiko eta sozialean interesa, eremu jakin batzuetan gentrifikazio-prozesuak saihestea, etab.).

Parte Zaharrean Bizi Auzo elkarteak balantzea egina du eta horregatik eskatzen dugu Udalak HAPOn egiten dituen aldaketek hiru alderdi kontuan har ditzatela: 

1.    Argiak eta, aldi berean, kuantifikagarriak izan behar dute hiriko eremu bat saturatutzat edo ez betetzat jotzeko irizpideak. Irizpideak ezin dira ez ilunak ez subjektiboak izan.
2. Orain Indarrean dagoen HAPOren irizpideari eutsi behar zaio, bizitegitarako etxebizitzen gainean hirugarren sektoreko jarduerarik egon ez dadin. Edo, aldaketarik bada, Bilbon onartutakoaren antzekoa (turismo-pisuak lehen solairura mugatzen dira, eta bat atari bakoitzeko).
3. Argi utzi behar da turismo-pisuen jarduera hirugarren sektoreko jarduera bada (Ordenantzak onartzen duen bezala, eta hala uste du gure elkarteak), bete beharreko baldintzak hirugarren sektoreko jarduerenak izan behar direla (intsonorizazioari edo irisgarritasunari dagokienez), eta ez bizitegi-erabilerako etxebizitza batenak.

Denuncia contra uno de los restaurantes del presidente de la Asociación de Hostelería de Gipuzkoa, Miguel Ubarrechena

La comunidad de vecinos de la calle Puerto 20 denuncia que las basuras de uno de los restaurantes del presidente de la Asociación de Hostelería de Gipuzkoa, Miguel Ubarrechena, no las deposita delante de su establecimiento, sino junto al portal de dicha comunidad, provocando la aparición de cucarachas y malos olores.

El pasado 16 de enero PARTE ZAHARREAN BIZI AUZO ELKARTEA registró una denuncia contra el restaurante de Ubarrechena de la calle Mayor 16, porque en el bajo situado en la calle Puerto 20, bajo-local 1 estaba depositando residuos generados en dicho establecimiento hostelero.

Contraviniendo la normativa en vigor, el presidente de la Asociación de Hostelería de Gipuzkoa no deposita los residuos delante de su restaurante sino junto a la puerta del almacén que gestiona en la calle Puerto 20, incomodando la actividad de los comercios y la comunidad de vecinos cercanos. 

La comunidad de vecinos ha denunciado la aparición de cucarachas y malos olores al Ayuntamiento y ha tratado de ponerse en contacto con Ubarrechena, sin lograrlo hasta la fecha.

Hay que señalar que la comunidad lleva sufriendo hace tiempo otros problemas que afectan directamente a la calidad de vida de sus vecinas y vecinos, sin que de momento el Ayuntamiento haya tomado medidas. Como que clientes del bar La Mejillonera, consuman en la calle sentándose en la puerta del portal, ensuciando la zona y obstaculizando el paso. Que en el patio se haya instalado una gran máquina de aire acondicionado de una tienda cercana. O que del bar Alcalde proceda un olor desagradable (porque no utiliza extractores) y no puedan colgar la ropa.

Aunque Ubarrechena presentó en el Ayuntamiento el 25 de noviembre de 2019 la comunicación previa para desarrollar en dicho local la actividad de almacén de alimentos no perecederos para su restaurante, el local carece de una salida para los olores que esos residuos producen. Por contra, sí dispone de una ventana que da al patio de la comunidad que no tiene más cerramiento que una red metálica. Y tampoco dispone de un desagüe para la recogida de los líquidos residuales que pudieran proceder de los residuos almacenados. 

Es decir, el local carece de las condiciones higiénico-sanitarias necesarias para almacenar desechos del restaurante.

La Ordenanza municipal reguladora de la ubicación de establecimientos públicos y actividades recreativas (BOG-103, 5 de junio de 2009) define a la totalidad de la Parte Vieja como “Zona Saturada”, como “un área donde los efectos acumulativos de tales locales producen molestias de tal entidad que no es posible su subsanación con medidas correctoras ordinarias”.           

En el artículo 17 de dicha Ordenanza, se señalan las condiciones que deben cumplir los restaurantes que quieran ampliar la superficie de sus locales en una zona saturada, entre ellas, que … “en todos los casos, la superficie a ampliar debe encontrarse en comunicación permanente con el local donde se desarrolle la actividad…”. Condición que el restaurante de Ubarrechena no cumple.

Asímismo, en el artículo 77 del Plan Especial de Rehabilitación de la Parte Vieja de Donostia (BOG-13, 22 de enero de 1997) se señalan los usos permitidos en los edificios según la zonificación del interior de la Parte Vieja (ZU1, ZU2) y del Puerto (ZU3), señalando que los usos de almacén no están autorizados en los bajos en el interior de la Parte Vieja, sino únicamente en sótanos o semisótanos.

Por todo ello, Parte Zaharrean Bizi Auzo Elkartea ha solicitado al Ayuntamiento que tome medidas frente a la tramposa utilización de algunos locales dedicados a almacén adquiridos por el sector de la hostelería ya que, en el fondo, se trata de una ampliación encubierta de la actividad hostelera, con el fin de sortear la designación de zona saturada y utilizar dichos locales para almacenar residuos que actualmente están prohibidos.