Euskal Autonomia Erkidegoko Justizia Auzitegi Nagusiaren epaiaren balorazioa, turismo-pisuen gaineko ordenantza baliogabetzen duena

EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO AUZITEGI NAGUSIAREN 1/2020 EPAIAREN BALORAZIOA, DONOSTIAKO UDALAREN ORDENANTZARI BURUZKOA, TURISMOKO ETXEBIZITZA ERABILTZEA ETA OHIKO ETXEBIZITZAN GELAK ALOKATZEA ARAUTZEN DUENA

Ez dago pozik egoteko arrazoirik, Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiaren (JANen) epaiaren ondoren.

Donostiako Administrazioarekiko Auzien 3. Epaitegiaren bi epai kritiko aurkeztu ziren, zehazki, 2019-11-27ko 215/2019 eta 2019-12-9ko 223/2019 epaiak. Epai horiek zalantzan jartzen zuten turismo-etxebizitzei buruzko udal-ordenantza. Epai horien arabera, udal-ordenantza bat ezin da Hiri Antolamendurako Plan Orokorrean (HAPN) ezarritako irizpidearen aurka joan, alegia, hirugarren sektoreko jarduerak (turismo-pisuak) lehenengo solairuetara (edo horiekin parekatutakoetara) mugatzen direla eta goiko solairuetan ezin direla egon.

JANen epaian, auzitegiak ez dio zuzenean erantzuten alderdi demandatzaileak eskatutakoari (turismo-pisuen Ordenantzaren baliogabetasuna edo, bestela, artikulu jakin batzuena), baizik eta HAPOren artikulu zehatz bat (8.4 artikulua) zalantzan jartzen du, demandan eskatu ez zena.

8.4 artikuluak HAPOn “aurreikusi gabeko” erabilerei eta HAPOn ezarritakoa une horretan aurreikusita ez zeuden erabileretara zabaltzeko aukerari egiten die erreferentzia. Artikulu horren arabera, udal-ordenantzek eraikinen erabilera analogiaz garatu, osatu eta/edo doitu lezakete. Eta hori (HAPOk horretarako aukera ematea) da epaimahaiak deusez jo duena. Epaian dio ordenantzak ez direla hirigintzako erabilerak ezartzeko baldintzak eta lurzoruaren eraikigarritasuna ezartzeko tresna arau-emaileak (Art. 75.3) ez erabileren definizioa (Art. 53). Bere ustez, 8.4 artikulua “desplanifikazioa” gaitzen duen araua da, hirigintzako erabileren sistematizazioa eta erregulazioa aldatzen duen ordenantza baten bidez ahalbidetzen baitu, plangintza orokorraren edo bereziaren araua aldatu gabe. Beraz, horregatik guztiagatik, JANk baliogabetzat jotzen du HAPOko 8.4 artikulua eta, ondorioz, turismoko etxebizitzei buruzko ordenantza.

Segurtasun juridikorik ezaren egoera kezkagarria da, Udalak turismo etxebizitzak irekitzeko lizentziak eman dituelako, deuseza den ordenantza baten arabera. Alkateak iragarri du epaia errekurrituko dela eta, momentuz, turismo etxebizitzen ordenantzak indarrean jarraituko duela. HAPOa aldatzeko denbora irabazteko modu bat. Adierazitakoagatik, gobernu taldeak ez ditu HAPOren mugak mantendu nahi, baizik eta aldatu egingo du, deusez deklaratutako ordenantzara egokitu dadin.

Horregatik guztiagatik, kezkatuta gaude. Kezkatuta gaude Udalak nola egin zuen aurrera turismo-pisuen erregulazioa (gaizki egindako lana, baliogabetutako ordenantza baten bidez), eta kezkatuta gaude funtsarekin, HAPOn iragarritako aldaketekin.

Duela ia bi urte onartu zen ordenantza; beraz, epai horiek aukera bat izan beharko lukete onartu zena birpentsatzeko, hirian gertatzen ari denaren balantzea egiteko, baliogabetutako ordenantzaren azalpen zatian iragarritakoa betetzen ari den ikusteko (ingurumena babestea, hiriko bizilagunen atsedenerako eskubidea, etxebizitzetarako hirigintza-erabilera hirigintza-antolamenduan ezarritako moduan gordetzeko beharra, hiriaren dinamizazio ekonomiko eta sozialean interesa, eremu jakin batzuetan gentrifikazio-prozesuak saihestea, etab.).

Parte Zaharrean Bizi Auzo elkarteak balantzea egina du eta horregatik eskatzen dugu Udalak HAPOn egiten dituen aldaketek hiru alderdi kontuan har ditzatela: 

1.    Argiak eta, aldi berean, kuantifikagarriak izan behar dute hiriko eremu bat saturatutzat edo ez betetzat jotzeko irizpideak. Irizpideak ezin dira ez ilunak ez subjektiboak izan.
2. Orain Indarrean dagoen HAPOren irizpideari eutsi behar zaio, bizitegitarako etxebizitzen gainean hirugarren sektoreko jarduerarik egon ez dadin. Edo, aldaketarik bada, Bilbon onartutakoaren antzekoa (turismo-pisuak lehen solairura mugatzen dira, eta bat atari bakoitzeko).
3. Argi utzi behar da turismo-pisuen jarduera hirugarren sektoreko jarduera bada (Ordenantzak onartzen duen bezala, eta hala uste du gure elkarteak), bete beharreko baldintzak hirugarren sektoreko jarduerenak izan behar direla (intsonorizazioari edo irisgarritasunari dagokienez), eta ez bizitegi-erabilerako etxebizitza batenak.